วันที่ 24 มิถุนายน 2566 ที่มูลนิธิ ซี.ซี.เอฟ. เพื่อเด็กและเยาวชน ในพระราชูปถัมภ์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ตำบลริมกก อำเภอเมือง จังหวัดเชียงราย สมาคมแม่น้ำเพื่อชีวิตร่วมกับศ.ดร.ทวนทอง จุฑาเกตุ ดร.ชัยวุฒิ กรุดพันธ์ นักวิชาการประมง มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี ได้ทำการฝึกอบรมการเพาะพันธุ์ปลาท้องถิ่น ให้กับตัวแทนชาวบ้าน ลุ่มน้ำกก อิง โขง จังหวัดเชียงราย ผู้เข้าร่วมอบรมชาวประมงท้องถิ่นจำนวน 35 คน
โดยการฝึกอบรมครั้งนี้เนื่องจากสถานการณ์การปลาท้องถิ่นที่เป็นแหล่งโปรตีน แหล่งรายได้ของชุมชนได้ลดลงทั้งจำนวนและปริมาณ เนื่องการพัฒนาในพื้นที่ รวมถึงผลกระทบจากการสร้างเขื่อนในแม่น้ำโขงที่ผ่านมา ทำให้ปลาท้องถิ่นหายากที่สำคัญลดลงส่งผลกกระทบโดยตรงต่อวิถีชีวิตชุมชน ที่ผ่านมาชุมชนได้ทำการอนุรักษ์ฟื้นฟูแหล่งน้ำ การกำหนดเขตอนุรักษ์พันธุ์ปลา สร้างเครือข่ายความร่วมมือในลุ่มน้ำ ทำให้ปลาหายากหลายชนิดเริ่มกลับมา ชุมชนมีแนวคิดการนำพ่อพันธุ์แม่พันธุ์ปลาหายากจากแหล่งน้ำชุมชน หรือปลาที่มีมูลค่าทางเศรษฐกิจ มาเพาะขยายพันธุ์เพื่อเพิ่มปริมาณปลาในธรรมชาติ การสร้างความมั่นคงแหล่งอาหารและเศรษฐกิจของชุมชนในอนาคต ทางสมาคมแม่น้ำเพื่อชีวิต จึงได้ประสานความร่วมมือกับทางนักวิชาการประมง จากมหาวิทยาลัยอุบลราชธานีเพื่ออบรมและถ่ายทอดองค์ความรู้การเพาะขยายพันธุ์ปลาท้องถิ่นให้กับตัวแทนชาวบ้าน
นายไกรทอง เหง้าน้อย เจ้าหน้าที่สมาคมแม่น้ำเพื่อชีวิต กล่าวว่า กิจกรรมนี้เป็นการพัฒนาศักยภาพชุมชนในการเพาะพันธุ์ปลา เป็นกิจกรรมสำคัญในการปรับตัวของชุมชนในเรื่องประมง ในการสร้างเศรษฐกิจชุมชน เพราะในแม่น้ำอิงมีพ่อแม่พันธุ์ปลาในเขตอนุรักษ์พันธุ์ปลาของชุมชน แต่ชุมชนยังขาดความรู้การเพาะขยายพันธุ์ในเชิงวิทยาศาสตร์ ที่ชุมชนสามารถทำได้ เราจึงประสานงานกกับทาง ม.อุบลฯ ออกแบบการอบรมอย่างง่ายให้ชุมชนสามารถทำได้ นำไปใช้ปฏิบัติได้จริงในชุมชน ส่งเสริมการเพาะขยายพันธุ์ปลาท้องถิ่นได้ สร้างเศรษฐกิจให้กับชุมชนไดด้ และพร้อมสำหรับการขยายผลให้ครอบคลุมพื้นที่ชุมชนลุ่มน้ำโขงเหนือ ที่ชุมชนกำลังประสพปัญหาเรื่องปลาที่ลดลง ส่งผลต่อเศรษฐกิจชุมชนรายได้ลดลง การเพาะพันธุ์ปลาจะเป็นโอกาส และช่องทางหนึ่งที่จะสามารถสร้างเศรษฐกิจชุมชนได้
“กิจกรรมการอบรมดังกล่าวอยู่ภายใต้โครงการวิจัยแบบมีส่วนร่วมเพื่อการปรับตัวภายใต้สภาวะอากกาศในกิจกรรมการประมงบนพื้นฐานชีวภาพปลา เพื่อความมั่นคงทางอาหารในพื้นที่ลุ่มน้ำอิงประเทศไทย โดยดร.ชัยวุฒิ กรุดพันธ์ อาจารย์สาขาวิชาประมง มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี ซึ่งเป็นวิทยากรนักวิชาการประมง ได้ถ่ายทอดองค์ความรู้การเพาะขายพันธุ์ปลาท้องถิ่น ในหัวข้อการเลี้ยงปลาพื้นเมืองในระบบพึ่งพิงการจัดการปัจจัยธรรมชาติ ทั้งภาคทฤษฎีและปฏิบัติ ขั้นตอนต่างๆในการเพาะผสมพันธุ์ปลาท้องถิ่น มีปลาเพี้ย ปลาดุก ปลากะบาล ปลาสร้อย ปลากดเหลือง ให้กับผู้เข้าร่วมอบรม” นายไกรทองกล่าว
ด้านนายสอน เทพสมบัติ ผู้ใหญ่บ้านป่าข่า ตำบลป่าตาล อำเภอขุนตาล จังหวัดเชียงราย ผู้เข้าร่วมอบรมได้นำพ่อแม่พันธุ์ปลาเพี้ย ปลากะบาลจากชุมชนมาเข้าฝึกอบรม กล่าวว่า การอบรมครั้งนี้ได้ประโยชน์ที่สุด คือเรื่องการเพาะพันธุ์ปลา การดูเพศ ลักษณะปลา การฉีดผสม คำนวณน้ำหนักปลา การผ่าตัดปลา การอนุบาล วันนี้เป็นจุดเริ่มต้นครั้งแรกของชุมชนในการการเพาะพันธุ์ปลา ความรู้ที่ได้จะนำกลับไปใช้ในชุมชนบ้านป่าข่า เพื่อไปขยายพันธุ์ปลา ให้กับคนในชุมชนและชุมชนอื่นที่ต้องการพันธุ์ปลา โดยใช้ความรู้ที่ได้ในวันนี้ไปทำต่อที่ชุมชนของเรา