นายมูฮัมมัด ศานติภิมุข รองผู้ว่าราชการจังหวัดยะลา ลงพื้นที่ตรวจสอบศูนย์บำบัดผู้ติดยาเสพติดเดิม บริเวณเกาะกลางบึงน้ำใส หมู่ 5 ตำบลตาโละฮาลอ อำเภอรามัน หลังชาวบ้านร้องขอให้ฟื้นฟูเป็นศูนย์มินิธัญญารักษ์ของจังหวัด เพื่อใช้เป็นสถานที่บำบัดผู้ติดยาเสพติดอย่างยั่งยืน
การลงพื้นที่ครั้งนี้มีหัวหน้าศูนย์อำนวยการป้องกันและปราบปรามยาเสพติดจังหวัดยะลา ปลัดป้องกันอำเภอรามัน และชาวบ้านเข้าร่วม พบอาคารเก่าจำนวน 4 หลังที่ทรุดโทรม แต่ยังสามารถปรับปรุงซ่อมแซมได้ โดยรองผู้ว่าฯ ได้สั่งการให้จัดทำพิมพ์เขียวงบประมาณ และให้ชุมชนมีส่วนร่วมบริหารจัดการ โดยภาครัฐพร้อมสนับสนุน
นายมะกัน สารวัตรกำนันตำบลตาโละฮาลอ ในฐานะผู้ริเริ่มกฎชุมชน “ฮูกมปากัต” เปิดเผยว่า พื้นที่บึงน้ำใสได้ใช้กฎ 4 เสาหลักของหมู่บ้าน ควบคุมไม่ให้มีการซื้อขายหรือดื่มน้ำกระท่อม หากพบผู้ฝ่าฝืนจะใช้การตักเตือน ประนีประนอมกับครอบครัว หากยังไม่ปฏิบัติตาม จะเข้าสู่กระบวนการบำบัด 1 เดือน ก่อนส่งกลับคืนสู่ครอบครัวอย่างมีคุณภาพ
รองผู้ว่ายะลา กล่าวเสริมว่า แม้กฎหมายของรัฐยังมีข้อจำกัด แต่การใช้ “กฎหมายชุมชน” อย่างฮูกมปากัต สามารถผลักดันพืชกระท่อมและยาเสพติดทุกชนิดออกจากพื้นที่ได้อย่างเป็นรูปธรรม ถือเป็นพลังศรัทธาและความเข้มแข็งของชุมชนที่ทำให้บึงน้ำใสปลอดจากพืชกระท่อมมานานแล้ว
ข้อดีของกฎฮูกมปากัต คือการสร้างข้อตกลงร่วมกันในชุมชน ใช้การห้ามปรามด้วยสังคมและศรัทธาแทนบทลงโทษที่รุนแรง ทำให้เกิดความร่วมมืออย่างกว้างขวาง ลดการแพร่ระบาดของยาเสพติด และเป็นแบบอย่างของการแก้ปัญหาโดยใช้พลังชุมชนอย่างแท้จริง